Artykuły i wpisy na blogu

Przeszedłem laryngektomię dokładnie 8 lat temu i to właśnie wtedy zacząłem pisać tę informację. Mam nadzieję, że treść pomoże Ci zrozumieć, jak będzie tworzony i słyszany Twój głos po zabiegu.

Możesz więc zastanawiać się, jak laryngektomia wpłynie na Twój głos po operacji? Zanim się w to zagłębimy, przyjrzyjmy się, czym jest głos i skąd się bierze. Możemy wtedy próbować zrozumieć, jak możemy odzyskać głos po operacji.

Mówiąc najprościej, głos powstaje poprzez wibracje, wibracje do tworzenia głosu przed operacją pochodzą z krtani. Powietrze jest przepychane przez krtań, co powoduje drgania strun głosowych. Z tej wibracji powstaje dźwięk.

Operacja powoduje że tchawica ma swoje zakończenie w otworze w szyi, przez co nie będziesz już wdychać powietrza przez usta i nos, jak wcześniej. Zamiast tego powietrze jest wdychane i wydychane przez stomę.  Ponadto masz usuniętą krtań, więc nie masz strun głosowych, które mogłyby drgać, tworząc Twój głos. Tak więc po operacji musimy stworzyć wibracje, z którymi powietrze wchodzi w interakcje, aby wytworzyć nowy głos. Istnieją 3 rodzaje głosu, które mogą być tworzone po przeprowadzeniu operacji:

• Mowa przełykowa
• Mowa za pomocą laryngofonu tzw. „sztucznej krtani”
• Mowa tchawiczo-przełykowa

Mowa tchawiczo-przełykowa wykorzystuje protezę głosową, a mowa przełykowa wykorzystuje górną część przełyku / drogi pokarmowej do wytwarzania wibracji wymaganych do wytworzenia dźwięku dla mowy. Mowa z pomocą „sztucznej krtani” wymaga urządzenia, które elektronicznie wytwarza dźwięk tzw. laryngofon. Ty i specjaliści medyczni ustalicie najlepszą metodę (metody). Niezależnie od tego, którą metodę wybierzesz, Twój głos będzie brzmiał inaczej niż przed operacją. Jednak większość ludzi mówi bez większego wysiłku po przejściu szkolenia i po dłuższej praktyce.  

Mowa tchawiczo-przełykowa wykorzystuje protezę głosową i jest najbardziej powszechną oraz naturalnie brzmiącą obecnie stosowaną metodą mowy. Jest również uważana za najbardziej skuteczną metodę, ponieważ tworzy bardziej naturalnie brzmiący, pozbawiony wysiłku głos. Chirurg wykona nakłucie pomiędzy tchawicą a przełykiem / przewodem pokarmowym i umieści małe urządzenie silikonowe zwane protezą głosową. Można to zrobić podczas laryngektomii lub później, po całkowitym wyleczeniu.

Proteza głosowa nie wytwarza dźwięku, ale umożliwia przemieszczanie się powietrza z płuc do przełyku / przewodu pokarmowego w celu wytworzenia dźwięku. Kiedy zasłaniasz stomę, aby mówić, powietrze przechodzi z płuc przez protezę głosową do przełyku / przewodu pokarmowego. Następnie przełyk / przewód pokarmowy wibruje i wytwarza dźwięk. Dźwięk ten wędruje następnie do ust, które kształtują go w mowę. Proteza głosowa to jednokierunkowa zastawka, która otwiera się podczas mówienia i zamyka podczas jedzenia/picia. Proteza głosowa będzie musiała być wymieniana średnio co 2–3 miesiące przez lekarza w gabinecie lekarskim. Nauka obsługi protezy głosowej jest szybka i łatwa. Być może już przy pierwszej próbie będziesz w stanie dobrze się komunikować przy niewielkim wysiłku.

Większość osób uczy się korzystać z laryngofonu zaraz po operacji jeszcze w szpitalu. Jest to urządzenie elektroniczne wytwarzające dźwięk, który można kształtować w mowę. Dźwięk trafia do ust poprzez przyłożenie urządzenia do szyi lub policzka albo poprzez włożenie do ust małej słomki. Gdy dźwięk znajdzie się w ustach, poruszamy wargami, zębami i językiem, aby przekształcić go w mowę, co umożliwia komunikację. Niektórzy używają go jako głównego sposobu mówienia, a inni jako urządzenia zapasowego lub po to, by być słyszanym w głośnym otoczeniu. Może upłynąć trochę czasu, zanim inni Cię zrozumieją. Jednak dzięki praktyce i treningowi i pomocy ze strony logopedy, większość osób można zrozumieć.

Innym sposobem mówienia po operacji jest używanie mowy przełykowej. Mowa przełykowa wykorzystuje górną część przełyku / przewodu pokarmowego do wydawania dźwięków. Działa to w taki sposób, że wargami i językiem wpychamy powietrze znajdujące się w ustach do przełyku / przewodu pokarmowego. Twój przełyk / przewód pokarmowy drga wtedy wytwarzając dźwięk. Dźwięk ten wędruje do ust, gdzie poruszasz wargami, zębami i językiem, aby przekształcić go w mowę. Mowa przełykowa nie wymaga żadnego urządzenia ani protezy. Jednak nauka może wymagać czasu i cierpliwości oraz ma ona niższy wskaźnik sukcesu w porównaniu z innymi sposobami komunikacji.

Przyjrzyjmy się, jak zmienia się nasz głos po operacji. Istnieje szereg zmian w naszym głosie po przebytej operacji. Dla wyjaśnienia, ja używam mowy tchawiczo-przełykowej do mówienia.

Jasność wypowiedzi / zrozumienie

Twój głos będzie brzmiał inaczej; jeśli używasz długich zdań, twoja mowa może stać się niezrozumiała, więc spróbuj mówić powoli i używaj krótszych zdań.

Artykulacja 

Niektóre dźwięki, słowa lub nawet litery mogą być trudniejsze do wytworzenia i będą wymagały treningu, na przykład słowa zaczynające się na literę H mogą być trudniejsze do wymówienia.

Cechy językowe

Mowa może stać się mniej zróżnicowana zarówno pod względem tonu, jak i głośności, dlatego staraj się mówić wyraźnie i powoli.

Wspomaganie oddychania 

To jest znacznie większy obszar zainteresowania i omówię to w dalszej części. Głównym wyzwaniem dotyczącym wspomagania oddechu jest nauczenie się oddychania przez przeponę; z czasem nauczysz się to robić bez myślenia o tym, ale wymaga to praktyki.

Słyszalność 

Po operacji może być trudniej usłyszeć Cię w głośnym otoczeniu.

Stabilność 

Twój głos może być czasami mniej stabilny, zwłaszcza jeśli odczuwasz zmęczenie, mówisz przez dłuższy czas; również, jeśli używasz mowy tchawiczo-przełykowej, pamiętaj o utrzymywaniu protezy głosowej w czystości.

Elastyczność 

Będziesz mieć mniej sposobów na wykorzystanie swojego głosu, jednak dostosujesz swój głos do tej elastyczności.

Wytrzymałość 

Ponieważ mówienie po operacji jest czynnością aktywną i wykorzystuje oddychanie przez przeponę do wzmocnienia głosu, po dłuższym mówieniu możesz odczuwać zmęczenie.

Komfort

Po zabiegu możesz czuć się nieswojo, staraj się maksymalnie zrelaksować.

To tylko niektóre z rzeczy, które trzeba będzie wziąć pod uwagę podczas mówienia po operacji, powyższa lista nie jest w żadnym wypadku wyczerpująca.

Przez całą moją podróż po operacji rozważałem wszystkie powyższe kwestie i nadal robię to na co dzień. Uważam, że mój głos jest dobrej jakości. Ludzie pytają mnie, dlaczego mój głos jest tak dobry, a powody są dość proste, kiedy prowadzę rozmowę z kimkolwiek, zastanawiam się nad tym, jak mój głos brzmi, biorąc pod uwagę wszystkie powyższe czynniki. Zanim wejdę na spotkanie, zanim wyjdę na obiad, ćwiczę mówienie!

Jednak moja podróż nie była łatwa. Z biegiem lat musiałem się zastanowić, jak mój głos wpływa na różne aspekty mojego życia. Musiałem nauczyć się akceptować to, jak mój głos będzie odbierany przez innych, z którymi będę wchodził i wchodzę w interakcje do końca życia. Poniżej przedstawiam kilka z tych aspektów, które musiałem rozważyć lub zaakceptować w trakcie kontynuowania mojej podróży. Opiszę różne czynniki i jak sobie z nimi poradziłem, aby żyć najlepiej jak potrafię.

Osobowość 

Jestem dużym facetem, byłym zawodnikiem rugby z dużą osobowością. Jak mam zachować tę samą osobowość po mojej operacji, jeśli jestem znany z mojego głośnego głosu? Na szczęście osobowość nie jest w całości spowodowana głosem, ale wspiera go. Na moją osobowość nie wpływa mój głos, osobowość to cała osoba!

Akcent 

Jestem z hrabstwa Lancashire, które znajduje się w północno-zachodniej Anglii, gdzie ludzie mają bardzo charakterystyczne akcenty. Byłem mile zaskoczony, gdy okazało się, że po odzyskaniu głosu właściwie zachowałem swój akcent. Dzieje się tak, ponieważ (czego wcześniej zupełnie nie byłem świadomy) akcenty są tworzone przez ruchy ust, kto by pomyślał?

Socjalizacja / Spotkania

To była dla mnie poważna kwestia, jak mogę się socjalizować w większych grupach, gdzie jest mnóstwo ludzi przekrzykujących się i tworzących hałaśliwe środowisko. Przez pewien czas nie udzielałem się towarzysko, ale przyszedł czas, kiedy poczułem, że to nie jest w porządku, więc kiedy wychodzę z przyjaciółmi i rodziną, zawsze bierzemy pod uwagę otoczenie w którym będziemy przebywać. Zawsze siedzę w centrum grupy i pokazuję ręką, jeśli chcę coś skomentować w ramach rozmowy. Rozumieją to wszyscy moi przyjaciele oraz rodzina, którzy zachęcali mnie do życia w społeczeństwie, tak samo jak przed operacją.

Dochody / Czy uda mi się osiągnąć sukces? 

To była kwestia, której poświęciłem trochę czasu. Moje początkowe myśli to „Jak mogę zarobić i zapewnić byt mojej rodzinie i czy mogę odnieść sukces?” Kiedy już w pełni doszedłem do siebie po operacji musiałem zastanowić się nad swoją przyszłością zawodową. Jestem pielęgniarzem od ponad 35 lat i wiedziałem, że nie mogę pracować w środowisku, w którym kiedyś pracowałem. Usiadłem więc i rozważyłem swoje możliwości. Na szczęście jestem w zawodzie, który ma wiele różnych środowisk pracy i byłem w stanie pracować w społeczności zamiast w środowisku ruchliwego oddziału.

Ćwiczenie 

Po operacji nie byłem w stanie wykonywać wielu ćwiczeń, ponieważ przy minimalnym wysiłku dostawałem zadyszki. Z czasem odzyskałem zdolność do wykonywania ćwiczeń i z pomocą wymienników HME, które są przeznaczone do użytku podczas ćwiczeń, stwierdzam, że mogę robić to, co mogłem robić przed operacją.

Wygląd   

Po wyzdrowieniu, kiedy zacząłem wracać do społeczeństwa, byłem bardzo zaniepokojony tym, że ludzie mogą zobaczyć moją stomę. Aby temu zapobiec, zabrałem wszystkie moje koszule do krawcowej i poprosiłem o wszycie do nich spinek, aby nikt nie widział stomy i HME. To działało bardzo dobrze, jednak po pewnym czasie zdałem sobie sprawę, że kiedy spotykałem ludzi po raz pierwszy, patrzyli na mnie z zakłopotaniem i mogłem przysiąc, że myślą „Dlaczego ta osoba tak brzmi?” Również moja rodzina i przyjaciele zachęcali mnie do rozpięcia koszuli i przypominali, że to jest to, kim teraz jestem! Powiedziałbym, że po 2 latach zrozumiałem też, że to jestem ja i ludzie muszą mnie zaakceptować takim, jakim jestem. Nie zamierzam pozbywać się stomy, jest ze mną do końca życia. Usunąłem wszystkie spinki z koszul i poczułem się z tym dobrze — to jest to, kim jestem i ludzie mnie akceptują. Zdałem sobie również sprawę, że ludzie będą patrzeć na moją stomę/HME, ponieważ jestem inny. Laryngektomia jest rzadkością, wcześniej w mojej karierze pielęgniarskiej spotkałem tylko jedną osobę, która miała taką samą operację jak ja. Ludzie są z natury ciekawi i w większości bardzo opiekuńczy.

Dobrostan seksualny  – pożądanie

Uwzględniłem to w tej informacji, ponieważ uważam, że jest to ważne. Kiedy po raz pierwszy wróciłem do domu ze szpitala i podczas wczesnej fazy rekonwalescencji mojej podróży nie byłem tego świadomy, jednak w miarę upływu czasu czułem, że posiadanie stomy na szyi wpływa na moją atrakcyjność fizyczną. Ty, czytelniku, może myślisz, że jesteś nieatrakcyjny/nieatrakcyjna dla swojego partnera? Moja najlepsza rada to otwarcie rozmawiać o swoich obawach z partnerem i jestem pewien, że odpowiedź, którą otrzymasz, będzie taka, że nadal jesteś tą samą osobą, którą byłeś/byłaś przed operacją!